Pod tym tajemniczym hiszpańskim słowem oznaczającym skórkę, kryje się pyszna alternatywa dla herbaty (w dodatku bliżej spokrewniona z kawą, niż można by się spodziewać). Czym dokładnie jest cascara? Jak powstaje? Jak smakuje i jakie ma właściwości? Jak zaparzyć cascarę? Gdzie ją kupić? Wszystkiego dowiecie się w tym artykule – zapraszamy do lektury.
Cascara - co to jest?
Cascara (czytaj: kaskara) to ni mniej, ni więcej jak wysuszone owoce kawowca.
A teraz dłuższa odpowiedź…
Kawowce to zielone krzewy, które są zdolne do kwitnięcia i owocowania. Dojrzałe owoce kawowców są czerwone jak wiśnie, ale kształtem przypominają bardziej winogrona lub oliwki. W środku każdego z nich znajdują się dwie pestki, które świetnie znacie pod postacią ziaren kawy (tylko te są jeszcze surowe, zielone).
Na kawowych plantacjach owoce są zbierane z krzewów, a później poddawane obróbce, żeby wydobyć cenne pestki. Metodom obróbki kawy poświęcimy kiedyś osobny wpis – teraz wystarczy wiedzieć, że wszystkie sprowadzają się w zasadzie do dwóch etapów: oddzielenia pestek od owoców oraz wysuszenia obu rzeczy. Tym sposobem otrzymuje się ziarna kawy gotowe do wypalenia oraz to co interesuje nas dzisiaj, czyli cascarę.
W krajach produkujących kawę, cascara do niedawna nie była traktowana jako produkt z potencjałem. Część była spożywana jako lokalna alternatywa dla kawy, reszta kompostowana i używana jako nawóz lub
uznawana za zwykły odpad. Dopiero w ostatnim czasie susz z owoców kawowca zaczął być eksportowany do innych części świata i szerzej doceniany za swój smak oraz właściwości.
Uwaga! Szukając w internecie informacji o cascarze, można natknąć się na specyfik pod nazwą “cascara sagrada” (suplement diety pochodzenia roślinnego, wspomagający trawienie). Jest to jednak zwykła kolizja oznaczeń – cascara sagrada i kawowa cascara nie mają ze sobą nic wspólnego.
Jak smakuje cascara?
Po pierwsze, cascara nie jest kawą i nie smakuje jak kawa. Nie jest to również herbata w ścisłym znaczeniu tego słowa (to znaczy nie jest to susz z liści i pąków krzewu herbaty). Cascara jest suszem owocowym, “herbatką owocową” z owoców kawowca.
Napar z cascary jest naturalnie słodki i delikatnie kwasowy. Kojarzy się z kompotem z suszonych owoców – jabłek, wiśni, śliwek, rodzynek, żurawiny. Podobnie jak z kawą, dokładny smak konkretnej cascary będzie zależał od jej pochodzenia – odmiany kawowca oraz regionu upraw.
Co do samych owoców, można zjeść kilka sztuk w ramach ciekawostki, ale raczej nie będziecie tego robić regularnie. Wszystko dlatego, że owoce kawowca mają znikomą ilość miąższu – wyglądają jakby składały się z samej skórki (chyba stąd wzięła się hiszpańska nazwa cascara, czyli skórka). O wiele lepiej więc zarezerwować im miejsce na półce z herbatą, niż wśród przekąsek.
Czy cascara zawiera kofeinę?
Krótko: tak, porównywalnie do mocnej herbaty lub słabej kawy.
Według badań*, napar z cascary (przy proporcjach 4 g suszu na 100 ml wody) zawiera do 400 mg kofeiny na litr. Dla porównania, kawa mieści się w szerokim przedziale 270-1340 mg/l, a herbata to 150-220 mg/l.
Badania te zakładają jednak maksymalną ilość kofeiny w suszu oraz jej 100% ekstrakcję do naparu – przeciętna cascara będzie więc prawdopodobnie zawierać mniej kofeiny niż podane 400 mg/l. Potwierdza to inne badanie**, według którego stężenie kofeiny w naparze (przy tych samych proporcjach suszu do wody) byłoby bliższe 200 mg/l – czyli mieściłoby się bardziej w herbacianych widełkach.
* “Safety of dried coffee husk (cascara) from Coffea arabica L. as a Novel food pursuant to Regulation (EU) 2015/2283″, EFSA Journal, 2022
** “Cascara and caffeine”, blog Square Mile Coffee Roasters, 2013
Jak zaparzyć cascarę?
Cascarę parzymy podobnie jak inne owocowe susze – zalewamy gorącą wodą, czekamy parę minut i pijemy. Jakie dokładnie proporcje, temperatura wody, czas parzenia? Podamy przepis, który nam sprawdził się najlepiej – ale jak zawsze, zachęcamy do własnych eksperymentów.
Nasz przepis na cascarę:
– Do dzbanka wsypcie 4 g cascary (2-3 łyżeczki) na każde planowane 100 ml wody (standardowy kubek ma 250 ml).
– Podgrzejcie wodę do temperatury 98 stopni (w praktyce: zagotujcie wodę w czajniku i poczekajcie aż przestanie wrzeć) i zalejcie susz odpowiednią ilością.
– Odczekajcie 8 min, zamieszajcie i przelejcie do kubka, odcedzając owoce. Smacznego!
Do parzenia cascary najwygodniejszy będzie french press – najpierw owoce swobodnie będą mogły parzyć się w dzbanku, później tłok z sitkiem pozwoli łatwo oddzielić je od naparu. Można też posłużyć się sitkiem do sypanej herbaty (byle dużym, bo cascara zajmuje sporo miejsca), albo zwyczajnie przytrzymać owoce łyżką przy przelewaniu naparu z dzbanka do kubka.
Obiło nam się o uszy, że dobrze sprawdza się tu też aeropress – my nie testowaliśmy jeszcze takiego rozwiązania, ale na pewno warto spróbować.
Zimą można stworzyć z cascary rozgrzewającą herbatkę dodając do niej miód, plastry owoców, korzenne przyprawy. Latem warto cascarę ostudzić i zaserwować w orzeźwiającej odsłonie z kostką lodu. Wszystkie dodatki dozwolone!
Gdzie kupić cascarę?
Jak już wspominaliśmy, w wielu z krajów produkujących kawę cascara jest spożywana od wieków, ale w naszej części świata susz z owoców kawowca zaczął się pojawiać dopiero w ostatnich latach. Nadal jest to mało znany produkt, którego próżno szukać na marketowych półkach. Cascarę można kupić w niektórych palarniach kawy oraz pojedynczych sklepach z asortymentem ogólnie herbaciano-kawowym. Warto jej też szukać w kawiarniach serwujących kawę specialty (w większych miastach powinniście znaleźć choć jedno miejsce tego typu) – tam będzie okazja przetestowania suszu w akcji.
Cascarę mamy i my. Aktualnie z Hondurasu, o jabłkowo-śliwkowo-rodzynkowym profilu. Znajdziecie ją klikając tutaj.
