Tytułowe zagadnienie z pozoru wydaje się proste – chyba każdy kto kawę pije, próbował kawy z mlekiem i wie, jak ona smakuje. Okazuje się jednak, że i na ten temat można odkryć kilka ciekawych faktów. Zapraszamy do lektury!
Rodzaje kaw mlecznych
Te najbardziej znane to caffe latte i cappuccino, a zaraz za nimi espresso macchiato, flat white i kilka innych mleczno-kawowych wariacji, które w zasadzie sprowadzają się do jednego: połączenia espresso z mniejszą lub większą ilością mniej lub bardziej spienionego mleka (nierzadko z pięknym wzorem na górze, nazywanym “latte art”).
Druga możliwość to dodanie małej ilości zimnego mleka do dużej czarnej kawy, zaparzonej właściwie dowolnie – w ekspresie ciśnieniowym, metodą przelewową lub przez zalanie w kubku. Taka kawa mleczna nie ma chyba żadnej eleganckiej nazwy, ale jest bardzo powszechna w domowych scenariuszach, gdzie ciśnieniowe ekspresy są raczej rzadkością.
Kawa z mlekiem czy bez?
Mleko dodaje kawie odrobinę słodyczy i łagodzi jej smak, a spienione nadaje uwielbianą przez wielu teksturę.
Z punktu widzenia samej kawy, to wszystko ma swoje zalety, ale i wady. Jeśli kawa ma nieprzyjemne cechy, takie jak nadmierna gorycz czy niezbalansowana kwasowość, lub jest zwyczajnie niskiej jakości – wtedy mleko sprawia, że łatwiej i przyjemniej taką kawę pić. Z drugiej strony, jeśli macie do czynienia z dobrze wypalonymi, jakościowymi ziarnami – mleko do pewnego stopnia zatuszuje ich cechy charakterystyczne, nie pozwalając ziarnom się wyróżnić.
Jaka kawa do mleka?
Ponieważ mleko mocno łagodzi smak kawy, do kaw mlecznych warto wybierać intensywniejsze ziarna, żeby cały napój był bardziej wyrazisty. Nuty smakowe dobierzcie wedle uznania – my podejrzewamy, że klasyka sprawdzi się tu lepiej niż mocno owocowe pozycje.
Przechodząc do większych konkretów, przy doborze ziaren do kaw mlecznych warto zwrócić uwagę na jakościowe robusty lub mieszanki robusty z arabiką. Robusta jest intensywna, mało kwasowa i bogata w kofeinę – dlatego może się tutaj dobrze sprawdzić. Jednak jak zawsze – swoją idealną kawę do mleka trzeba znaleźć samemu.
Jakie mleko do kawy?
To teraz w drugą stronę 🙂 Większość ludzi preferuje smak kawy w połączeniu z mlekiem tłustym, ale warto przetestować różne opcje i wybrać odpowiednią dla siebie.
Kawa z tłustym mlekiem będzie mniej intensywna w smaku, ale jej smak zostanie w ustach na dłużej. Z chudym mlekiem jest odwrotnie – smak będzie intensywny, ale krótkotrwały. Dodatkowo, te dwa rodzaje mleka naturalnie dają inne odczucie w ustach – tłuste jest pełniejsze, chude jest bardziej zbliżone do wody.
Wbrew powszechnej opinii, tłuszcz w mleku przeszkadza w jego pienieniu i w późniejszej stabilności mlecznej pianki. Jednak nawet mleko tłuste pieni się na tyle dobrze, że lepiej sugerować się tutaj swoim gustem lub wyborami dietetycznymi.
Coraz popularniejsze stają się też roślinne alternatywy dla nabiału. Jeśli mamy w planach spienianie tego typu produktu, warto zaopatrzyć się w wersję “dla baristów” – są one tworzone specjalnie z myślą o kawach mlecznych. A poza tym znów: sugerować się smakiem! Jeśli potrzebujecie podpowiedzi w tym temacie, to z naszych obserwacji (baristycznych i osobistych) wynika, że dużą popularnością cieszą się ostatnio napoje owsiane.
Mleko ciepłe czy zimne?
Po pierwsze, na pewno nie gorące! Mleko podgrzane do temperatury około 70 stopni Celsjusza nieodwracalnie się zmienia – w tym zmienia się jego smak, i to zdecydowanie na gorsze! Dlatego mleko do kawy podgrzewamy do temperatury 55-65 stopni, nigdy wyżej.
Poza tym, temperatura wedle uznania. Zimne mleko sprawdzi się dobrze do przygotowania kawy na zimno lub dodane w małej ilości do dużej czarnej kawy. Do tradycyjnych kaw mlecznych jak latte i cappuccino, używa się ciepłego spienionego mleka.
Ciekawostka:
Laktoza (czyli cukier znajdujący się w mleku) jest najsłodsza w temperaturze bliskiej temperatury ciała (z oczywistych powodów). Z tego powodu, pozwalając kawie mlecznej trochę ostygnąć, uzyskacie delikatnie słodszy napój. Sprawdźcie sami, czy czujecie różnicę!
Kawa z cukrem
Poza mlekiem, innym popularnym dodatkiem do kawy jest cukier. Czasem jest on używany ze względu na swoją wartość “deserową”, innym razem dla dodatkowego energetycznego kopa z rana, ale najczęściej cukier dodaje się po to, żeby zwalczyć w kawie gorycz. Jednak prawda jest taka, że cukier nie usuwa, ani nie maskuje goryczy – sprawia tylko, że staje się ona bardziej znośna.
To, co faktycznie zmniejsza odczuwanie goryczy, to sól. Potrzeba tu naprawdę minimalnej ilości, rzędu 0,1 g (dosłownie pół szczypty). To na tyle dużo, żeby wyraźnie zmniejszyć gorycz kawy, a jednocześnie na tyle mało, żeby kawa nie stała się zauważalnie słona. Jeśli macie coś gorzkiego na kawowej półce, koniecznie przetestujcie ten sposób!
